Irungo Udaleko Euskara arloak diruztatzen duen Jose Antonio Loidi Ikerketa Bekari esker garatu duten proiektuaren emaitza, ‘BERTSOAK ETA BERTSOLARIAK IRUNEN XIX. MENDEAN' liburua aurkeztu berri dute Joxan Elosegi Arregi eta Aitor Errazkin Vicente ikerlari irundarrek.
Bertsoak sortzen diren garaiko errealitatearen lekukotza diren heinean, XIX. mendeko Irun eta historia bertsolarien bizipenetatik euskararen bidez deskubritzeko aukera ematen duten 1.000 bertso inguru bildu, aztertu eta azaldu dituzte Jose Antonio Loidi bekaren ikerlan honetan. 80 bertso-xorta, 30 doinu eta ezezagunak genituen hainbat bertsolari eta pertsonai azalerazi dituzte. Joxan Elosegik azaldu digunez, “mende bat denbora tarte zabala da, baina gerrak, erlijioa edota pilota nagusi zen kirolari buruzko bertsoak dira besteren artean, eta garai hartako mintzairaren lekukotza ere badira”. Izan ere, historia erdaraz idatzi ohi izan bada ere, garai hartako Irun euskalduna zela nabarmendu du, eta bertsoek garai hartako gertaerei buruzko bizipenak islatzen dituzte.
Zentzu honetan, ikerlana egin eta bildutako altxorraren dibulgazioa helburu duen argitalpena da Alberdania argitaletxeak plazaratu duena. Aitor Errazkin Vicentek esan duenez, bertsoak eta bertsolariak ditu hizpide, baina ez da bertsolaritza zalea izan beharrik liburuarekin interesatzeko edo ulertzeko. Irungo historian arakatzeko gogoa eduki baizik. “Gerra karlistaren garaian, adibidez, bertsolarien bizipenei esker gerra eszenatoki horretan bizi zituzten kezka eta beldurrei zooma jartzen ahal diegu”, dio Errazkinek.
Liburuaren 200 ale argitaratu dituzte bere lehen edizioan, eta Irun eta Hondarribiko liburu-dendatan salgai jarriko dute. Baina ebook bertsioan ere izango da aurki eskuragai. Halere, gehiago jakin nahi duenarentzat, ekainaren 14an (19:00) hitzaldi-solasaldia ere antolatu dute CBA udal liburutegiko Loidi aretoan.
