2018an hasi ziren Hendaia, Irun eta Hondarribiko talde feministak elkarlanean. Eta errealitate ezberdinak izan arren, matxismoaren kontrako aldarrietan bat eginik saretzen joan dira urteotan. Larunbatean indar erakustaldia egin zuten. M8 Asanblada Feminista Bidasoako kide Itziar Varela kontent azaldu da «jendeak berriz ere kaleak hartu dituelako, eta eskualdeko aniztasunaren irudiko izan delako, emazte-gizon eta Biriatu, Urruña, Hendaia, Hondarribia zein Irungo jendartea bildu delako».
Mobilizazio bukaerako manifestua ere, aniztasun horren irudiko izan zen. Hiru hizkuntzetan aldarrikatu zituzten kaleetan emakumeen espazioak, pentsio duinak, zaintza lanak, lan baldintza duinak eta berdintasunaren aldarrikapen horretan, faxismoaren gorakadaren aurrean antolatu beharra.
Haize Lekuona bertsolari biriatuarrak, «borroka antifaxista feminista izango da» aldarrikatu zuen San Juan plazako oholtza gainean bota zuen azken bertsoan. Zentzu honetan, eskuin muturraren gorakadaren aurrean, diskurtso negazionista, homofobo eta arrazista zuritzen dutenei aurre egiteko mezua tinko plazaratu zuten larunbatean.
Orotara 3.000 lagun bildu ziren emakumeen eskubideen alde Irungo karriketan, azken urteetako jendetsuena, eta «eskuin muturra zabaltzen ari den mezu beldurgarriaren aurrean ozen esan nahi diegu kalean eta parean topatuko gaituztela», argitu digu asanbladako kide honek, «kaleak gureak direla eta ez dituztela gure eskubideak zanpatuko». Alde horretatik, erasoen aurka herria erantzuteko prest dagoela erakutsi duelakoan dago asanblada. «Batzuetan zalantzak sor daitezke, jendea ez ote den lozorroan, baina eraso faxisten aurrean erantzun du», azpimarratu dute.
Bidasoaren bi alde, mugarik gabe
Pausutik 17:45ean abiatutako zutabeak Hendaia eta Irun arteko oinezkoen Avenida Zubian geldialdi bat egin zuen. Hendaiako emakume abesbatza batek lagunduta, eta Haize Lekuonaren bertso batekin, mugan emakume migratuak, errefuxiatuak eta arrazializatuak gogoan hartu zituzten zubiaren erdian. Keinu sinbolikoa izanagatik ere, sistema heteropatriarkal eta matxistaren zapalkuntzaren biktima bikoitza diren «emakume arrazializatuak eta migratuak» hartu nahi izan zituzten gogoan.
«Gure eskubideen aldeko lasterketa luze honetan bidea egiten ari gara, baina argi dugu emakume zuriak pribilegiatu batzuk garela, eta gure eskualdean baditugula egoera zailagoak bizi dituzten emakumeak», gogoratu du Itziar Varelak. Avenida Zubia «mugaren puntu sinbolikoa» bada ere, muga guztien gainetik, mugimendu feminista indartsu dabilela irudikatu zuten denek batera eskualdeko kaleetan.